"Gangnam Style" - ca khúc Hàn Quốc đầu tiên gây chấn động toàn cầu
Ngày 15/7/2012, nam ca sĩ kiêm rapper người Hàn Quốc Psy bước lên sân khấu âm nhạc thế giới với bộ vest xanh dương, thể hiện điệu nhảy ngựa "có một không hai" trên nền nhạc ca khúc Gangnam Style. Khoảnh khắc này, anh chính thức trở thành hiện tượng âm nhạc Hàn Quốc nổi tiếng toàn cầu.
Thời điểm đó, Gangnam Style chiếm sóng truyền hình và tràn ngập mạng xã hội. Ca khúc gửi gắm hình ảnh một nghệ sĩ khác biệt, độc đáo, nổi loạn và hài hước. Không sở hữu ngoại hình đẹp lộng lẫy như phần lớn ca sĩ thần tượng của Hàn Quốc nhưng chính sự khác biệt đã giúp Psy trở thành hiện tượng toàn cầu vào năm 2012.
Ca khúc nhanh chóng đạt con số 1 tỷ lượt xem chỉ trong thời gian ngắn phát hành. Gangnam Style đến với hầu hết đối tượng khán giả, từ khu vực nông thôn đến thành thị. Và chỉ cần đúng một ca khúc này, Psy nghiễm nhiên bước chân vào hàng ngũ nghệ sĩ quốc tế.
"Oppan Gangnam style" và điệu nhảy ngựa khiến nhiều đối tượng, từ học sinh, sinh viên, dân văn phòng cho tới các ngôi sao đình đám, đều say sưa thể hiện. Người nổi tiếng hay chính trị gia như Britney Spears, Justin Bieber, Rihanna, cựu Tổng thống Mỹ Obama cũng dành lời khen và không ngại thể hiện điệu nhảy cá tính này.
Không lâu sau khi ra mắt, Gangnam Style chễm chệ vị trí Top 1 bảng xếp hạng Billboard Hot 100 (Mỹ) và lập kỷ lục trở thành video đầu tiên đạt 1 tỷ lượt xem trên YouTube. Tính đến nay, 11 năm kể từ khi trình làng, MV Gangnam Style đạt 5,1 tỷ lượt xem và là một trong 10 video có lượt xem "khủng" nhất trên YouTube.
Không phải ngẫu nhiên Gangnam Style lại tạo hiệu ứng tốt đến vậy. Đó là một ca khúc mang phong cách đặc trưng của nhạc trẻ xứ Hàn, một MV được dàn dựng ghi hình tại những góc phố sành điệu và sôi động nhất Hàn Quốc và sự kệch cỡm trong phong cách của Psy được thể hiện một cách vừa trào phúng vừa tự nhiên.
Gangnam Style cũng là ca khúc Hàn Quốc hiếm hoi tạo xu hướng khắp thế giới. Hàng triệu YouTuber trên toàn cầu đua nhau phát hành những clip ghi lại màn trình diễn sống động trên nền nhạc ca khúc. Tháng 10/2012, hơn 15.000 người đã cùng thực hiện màn đồng diễn ca khúc Gangnam Style tại Seoul (Hàn Quốc).
"Không có Gangnam Style sẽ không có BTS và Blackpink"
Kênh CNN ca ngợi Gangnam Style là ca khúc đưa làn sóng Hallyu (làn sóng văn hóa đại chúng Hàn Quốc) lan rộng khắp toàn cầu.
Ông Gyu Tag Lee, Phó Giáo sư nghiên cứu văn hóa Hàn Quốc tại Đại học George Mason, cũng nhận định: "Nếu không có Gangnam Style, có lẽ đã không có BTS và có thể không có Blackpink. BTS, Blackpink cùng nhiều đại diện Kpop (nhạc trẻ xứ Hàn) khác đang theo bước Psy, để nhân rộng sự phổ biến của làn sóng Hallyu".
Gangnam Style thực sự mở ra thời kỳ nhạc trẻ xứ Hàn đổ bộ vào thị trường Mỹ, trở thành viên gạch lót đường để những nhóm nhạc đình đám Hàn Quốc như BTS, Blackpink có được vị thế đặc biệt trên thế giới. Nhờ sự lan tỏa của Gangnam Style, khán giả quốc tế nhận ra rằng, âm nhạc Hàn Quốc cũng rất thú vị và đầy sáng tạo.
Ăn theo thành công của đàn anh, các nhóm nhạc xứ Hàn tự tin xuất hiện tại các sự kiện âm nhạc quốc tế, chủ động giới thiệu Kpop đến khán giả toàn cầu. Chỉ trong vòng chưa đầy chục năm, các nhóm nhạc Hàn Quốc với những nghệ sĩ được đào tạo bài bản từ ca hát đến vũ đạo khiến khán giả quốc tế "đi từ bất ngờ này đến bất ngờ khác". Trong số đó, BTS và Blackpink đang là những đại diện tiêu biểu nhất.
Nhóm nhạc nam BTS từng biểu diễn tại Grammy và xuất hiện tại Nhà Trắng để thảo luận về vấn nạn kỳ thị người gốc Á. Blackpink trở thành nhóm nhạc nữ Kpop đầu tiên trình diễn ở đại nhạc hội Coachella (Mỹ), hợp tác với những ngôi sao đình đám như Lady Gaga, Selena Gomez. Bốn thành viên của nhóm cũng là đại sứ cho các thương hiệu thời trang, làm đẹp hàng đầu thế giới.
Bản thân các thành viên BTS cũng thường xuyên nhắc tên và gửi lời cảm ơn "đàn anh" Psy, người đã giúp Kpop "toàn cầu hóa".
Suga (thành viên của BTS) từng chủ động liên hệ xin hợp tác cùng Psy trong ca khúc That That và tham gia diễn xuất trong MV. "Anh ấy đã mở đường cho Kpop ở Mỹ, điều này cho phép BTS đi theo con đường đó một cách thoải mái hơn," Suga chia sẻ.
"Gangnam Style" biến "gã tâm thần" Psy thành ca sĩ tỷ view
Đối với Psy, Gangnam Style chính là ca khúc bước ngoặt trong sự nghiệp ca hát của anh. Chỉ trong năm 2012, "gã tâm thần" Hàn Quốc phá 3 kỷ lục Guinness thế giới, thậm chí còn tham gia biểu diễn cùng nữ ca sĩ Madonna tại New York (Mỹ).
Sau Gangnam Style, Psy dường như chưa có sản phẩm đủ sức vượt qua "cái bóng" của chính mình nhưng anh vẫn là một nghệ sĩ khó có thể thay thế của Hàn Quốc. Năm 2021, anh có mặt trong danh sách 10 người Hàn Quốc có tầm ảnh hưởng nhất trong năm do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hàn Quốc công bố.
Khán giả và phương tiện truyền thông Hàn Quốc cho rằng, sự thành công của Psy xuất phát từ sự hài hước, sáng tạo và khác biệt. Đến khi trở thành "ông chủ" của một công ty giải trí (P Nation), Psy vẫn giữ tinh thần này. Các nghệ sĩ trực thuộc sự quản lý của P Nation đều là những gương mặt cá tính, nổi loạn như rapper Jessi, cặp đôi HyunA - Dawn, Crush, Heize…
Psy sinh năm 1977, tên thật là Park Jae Sang. Anh từng giải thích, Psy là nghệ danh viết tắt từ chữ Psycho (nghĩa là tâm thần). Anh là con trai duy nhất của một gia đình tài phiệt ở quận Gangnam (Seoul) - khu vực giàu có và sầm uất bậc nhất Hàn Quốc.
Ở tuổi trưởng thành, Psy được bố mẹ cho đi du học chuyên ngành Quản lý kinh tế tại Đại học Boston ở Mỹ. Tuy nhiên, anh lại nuôi mơ ước trở thành nghệ sĩ và thích thể hiện sự nổi loạn, cá tính riêng của mình.
Trong những tháng ngày du học tại Mỹ, anh dùng tiền cha mẹ gửi để mua sắm nhạc cụ, nghiên cứu làm nhạc. Sau đó, anh bỏ học Đại học Boston và theo học Học viện âm nhạc Berklee (Mỹ). Song, việc học tập nghệ thuật của anh không trọn vẹn.
Năm 24 tuổi, Psy quyết định bước chân vào giới giải trí Hàn Quốc bằng chính năng lực và cá tính riêng. Anh không có lợi thế như hầu hết các nghệ sĩ thần tượng xứ Hàn vì ngoại hình lệch chuẩn, dáng vóc tròn trịa. Điều anh sở hữu chính là đam mê âm nhạc và sự khác biệt trong cách làm nghệ thuật.
Năm 2001, anh phát hành album đầu tiên mang tên Psy From the Psycho World (Psy đến từ thế giới tâm thần) như một câu tuyên ngôn riêng cho con đường nghệ thuật của mình. Album không thành công về mặt thương mại và bị chỉ trích vì có nhiều ngôn từ không phù hợp với đại chúng.
Psy không bỏ cuộc, tiếp tục trình làng những album khác, vẫn mang màu sắc của "một gã tâm thần, không giống ai". Album thứ 3 mang tên Champion của Psy mang về cho anh giải thưởng âm nhạc đầu tiên trong sự nghiệp nhưng bản thân anh lại không được phần lớn công chúng Hàn Quốc hoan nghênh vì gu âm nhạc khác thường.
Truyền thông Hàn Quốc gọi Psy là "nam ca sĩ kỳ quái" cũng chính bởi sự khác biệt của anh. Năm 2001, anh bị bắt vì tàng trữ ma túy và được tại ngoại sau khi nộp phạt. Nam ca sĩ phải đi nghĩa vụ quân sự 4 năm (trong khi phần lớn nghệ sĩ chỉ phải phục vụ trong quân đội 2 năm) sau khi bị phát hiện lén lút tham gia trình diễn kiếm tiền trong thời gian nhập ngũ.
Năm 2010, Psy gia nhập tập đoàn giải trí YG Entertainment (Hàn Quốc) sau khi xuất ngũ. Từ đây, con đường âm nhạc của nam nghệ sĩ được định hướng chuyên nghiệp hơn. Hai năm sau, anh trở thành niềm tự hào của âm nhạc xứ Hàn và hiện tượng âm nhạc toàn cầu nhờ bản hit - Gangnam Style.
Nhờ bệ phóng Gangnam Style, Psy trở thành ngôi sao tên tuổi và có sức ảnh hưởng tại Hàn Quốc và trên thế giới. Ngoài những giải thưởng, Gangnam Style cũng mang lại cho Psy khoản lợi nhuận hậu hĩnh. Ngay trong năm đầu phát hành ca khúc, ngôi sao ca nhạc xứ Hàn bỏ túi hàng triệu USD.
Từ 4 triệu lượt tải nhạc trên iTunes, Psy thu về 4 triệu USD. Nam ca sĩ cũng kiếm gần 8 triệu USD từ hợp đồng quảng cáo với Samsung nhờ danh tiếng của một ngôi sao toàn cầu. Theo Celebrity Net Worth, con số mà Psy kiếm được từ Gangnam Style lên tới hơn 20 triệu USD chưa tính thuế và các khoản phí.
Không chỉ làm giàu cho bản thân, Psy còn kiếm được nhiều tiền cho người thân nhờ sự lan tỏa của Gangnam Style. Giá cổ phiếu của công ty do cha của Psy thành lập cũng tăng với tốc độ chóng mặt. Theo Naver, gia đình của nam rapper thu được khoản lợi nhuận gần 30 triệu USD nhờ ăn theo thành công của Gangnam Style.
Năm 2019, anh thành lập công ty giải trí riêng mang tên P Nation nhằm quy tụ, đỡ đầu cho nhiều ngôi sao trẻ. Năm 2022, anh phát hành album Psy 9. Tuy nhiên, các sản phẩm âm nhạc sau này của Psy khó có thể vượt qua cái bóng của Gangnam Style.
11 năm kể từ khi Gangnam Style được ra mắt, Psy vẫn "nhẹ nhàng" kiếm lời từ ca khúc này. Tính tới tháng 4 năm nay, trang Celebrity Net Worth ước tính, tài sản của rapper xứ Hàn đã lên tới 60 triệu USD. Số tài sản này giúp anh nuôi sống gia đình và đủ tiềm lực tiếp tục theo đuổi đam mê âm nhạc.
"Tạo ra âm nhạc vui nhộn, những điệu nhảy vui nhộn và mang lại niềm vui cho người hâm mộ. Đó luôn là ước mơ lớn của tôi. Tôi đã có suy nghĩ này cách đây 10 năm và có lẽ 20 năm nữa tôi vẫn luôn hy vọng như vậy", Psy hạnh phúc nói.