Khi nói đến hoa, người ta sẽ nghĩ đến hương thơm. Thế nhưng, hoa đậu biếc thì không như vậy, loài hoa này không thơm, nhưng đẹp. Cái đẹp ấy không chỉ nằm trong những cánh hoa xanh biếc mà còn nằm trong những món ăn, thức uống được làm từ cây đậu biếc, đẹp vô ngần.
1. Hoa đậu biếc là hoa gì?
Thời gian gần đây, giới trẻ rất thích thú khi thưởng thức món thức uống lạ mang nhiều màu sắc: xanh biếc, tim tím, hồng hồng… ở các quán trà sữa. Đó là trà làm từ hoa đậu biếc. Trà hoa đậu biếc có nguồn gốc từ Thái Lan, sau đó theo chân du khách lan sang Đài Loan, Hong Kong, Việt Nam và một số nước vùng Đông Nam Á.
Đậu biếc còn được gọi là đậu hoa tím, bông biếc, là một loài cây leo, thân thảo, sống nhiều năm, thường được trồng làm hàng rào hoặc thành giàn hoa. Hoa có màu xanh tím, xanh lam đậm hoặc màu trắng nhưng phổ biến nhất là màu xanh tím.
Mọi người đã uống trà đậu biếc chưa? Thật ra, nếu bạn muốn uống một ly nước thật thơm thì trà đậu biếc sẽ khiến bạn thất vọng vì nó không thơm ngát, thơm lừng hay thơm nồng như nhiều loại trà khác. Nó là một loại nước có hương rất nhẹ, nhẹ đến mức bị nhòa đi giữa cái màu xanh tuyệt đẹp của nó. Thế nhưng, nếu muốn tạo ra mùi hương cho trà đậu biếc thì cũng chẳng khó gì vì bạn có thể kết hợp đậu biếc với các loại trà thơm khác. Và như vậy, bạn sẽ có trà chanh đậu biếc, trà xanh đậu biếc, trà sữa đậu biếc, trân châu đậu biếc...
Điều đặc biệt là, chỉ cần lấy 3 hoặc 4 bông đậu biếc khô (hoặc tươi), hãm trong nước sôi rồi vớt bỏ bã, sau đó vắt thêm một ít nước chanh vào thì nước trà sẽ chuyển thành màu tím ngay tức khắc. Điều này có được là nhờ hoạt chất tạo màu trong nụ đậu biếc rất nhạy với môi trường axit, vì vậy, khi gặp nước cốt chanh thì phản ứng đổi màu sẽ diễn ra.
2. Công dụng bất ngờ của hoa đậu biếc
Thực phẩm làm từ hoa Đậu biếc không những trông đẹp mắt mà còn có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe. Màu xanh biếc của hoa Đậu biếc lại dễ dàng tan trong nước với thời gian rất ngắn, chỉ khoảng vài phút.
2.1. Ngăn ngừa lão hóa sớm
Trà hoa đậu biếc chứa rất nhiều các chất chống oxy hóa tốt cho tóc và da. Những chất này có thể giúp ngăn ngừa lão hóa sớm bằng cách kháng các gốc tự do. Bên cạnh đó, hợp chất anthocyanin trong trà đậu biếc cũng giúp bạn lưu giữ nét thanh xuân bằng cách tăng lưu lượng máu ở da đầu và củng cố nang tóc. Nhiều người dùng loại cây này để chữa tình trạng bạc tóc hay hói đầu sớm.
Trà đậu biếc có elastin và collagen là những hợp chất quan trọng giúp duy trì sự trẻ trung bằng cách ngừa nếp nhăn cũng như duy trì độ đàn hồi của da. Flavonoid có trong loại trà này cũng đã được chứng minh là giúp làm tăng collagen và độ đàn hồi của da. Một loại flavonoid là quercetin trong loại trà này giúp tăng cường tế bào tóc và da cũng như giúp dưỡng ẩm cho da.
2.2. Giúp giảm đau và hạ sốt
Trà hoa đậu biếc là bài thuốc giảm đau và hạ sốt tự nhiên hiệu quả. Một thí nghiệm đã cho thấy chỉ 200 - 400mg chiết xuất trà đậu biếc có thể giúp giảm đáng kể nhiệt độ cơ thể trong tối đa 5 giờ sau khi uống. Loại trà này giúp bạn hạ sốt bằng cách làm các mạch máu dưới da mở rộng, từ đó giúp tăng lưu lượng máu và giảm nhiệt độ cơ thể.
2.3. Duy trì sức khỏe của mắt
Trà hoa đậu biếc có thể hiệu quả trong việc giúp bạn duy trì đôi mắt khỏe mạnh. Loại thức uống này là một phương thuốc tự nhiên giúp điều trị các bệnh về mắt nổi tiếng ở nhiều nước. Một chất chống oxy hóa trong trà loại trà này là proanthocyanidin có chức năng tăng lưu lượng máu đến mao mạch của mắt. Điều này giúp trà hoa đậu biếc có hiệu quả trong việc điều trị tình trạng tổn thương võng mạc, tăng nhãn áp hoặc mắt bị mờ.
2.4. Giảm căng thẳng
Một ly trà đậu biếc đẹp mắt sẽ giúp bạn thư giãn sau một ngày dài làm việc căng thẳng và mệt mỏi. Chất chống oxy hóa trong loại trà này được chứng minh là giúp cải thiện tâm trạng và thư giãn thần kinh để giúp bạn ngủ ngon hơn. Một nghiên cứu cũng cho biết trà hoa đậu biếc có tác động tích cực đến hệ thần kinh trung ương ở chuột. Nghiên cứu cũng tiết lộ rằng trà đậu biếc có hiệu quả chống trầm cảm, căng thẳng và lo âu.
2.5. Ngăn ngừa, hỗ trợ điều trị ung thư
Trong hoa đậu biếc có hoạt chất có khả năng chống oxy hóa cao nên giảm tối đa sự hình thành các gốc tự do, ngăn chặn các tác động có hại của các gốc tự do gây ra. Ngoài ra, chúng còn có công năng ổn định di thể trong nhân tế bào, bảo vệ màng tế bào, tăng cường khả năng nhận diện ung thư của bạch cầu và thực bào nên hạn chế được sự phát triển tế bào ung thư và bảo vệ bệnh nhân trong quá trình xạ trị. Mặt khác, trong phòng thí nghiệm, chất cliotide của hoa đậu biếc đã thể hiện khả năng ức chế tế bào ung thư một cách đầy ấn tượng.
2.6. Tốt cho tim mạch
Nhiều nghiên cứu cho thấy hoa Đậu biếc cải thiện đáng kể nguy cơ tử vong do động mạch vành vì giúp bảo vệ thành mạch, ngừa xơ cứng mạch máu, giảm thuyên tắc máu ngăn ngừa huyết khối não và giảm huyết áp.
2.7. Tăng cường sức khỏe, bớt mệt mỏi
Trong món ăn, thức uống làm từ hoa đậu biếc đã có những hoạt chất có ích nên hiển nhiên cơ thể được tăng cường sức khỏe, bớt mệt mỏi. Lúc uống trà hoa đậu biếc, khách lại có cảm giác khoan khoái, thư giãn khi ngắm nhìn màu xanh biếc hoặc tím ngắt, hay hồng hồng của trà sau những lúc làm việc căng thẳng.
2.8. Làm đẹp
Hoạt chất trong hoa đậu biếc cải thiện sức khỏe tế bào. Chúng cũng làm máu lưu thông tốt đến mọi ngóc ngách cơ thể giúp nuôi dưỡng tốt da lông, làm chậm sự lão hóa, ngăn ngừa rụng tóc và làm cho tóc đen bóng mượt. Hơn nữa, anthocyanin có thể ức chế được phản ứng peroxy hóa lipid, ngăn cản sự tích tụ chất béo trong nội tạng nên giữ vóc dáng được thon thả, tránh béo phì. Nên không lạ gì việc các thiếu nữ ở Thái Lan truyền tụng cách làm đẹp bằng cách uống trà hoa đậu biếc thường xuyên.
2.9. Giảm mỡ thừa
Theo các chuyên gia thì hoa đậu biếc còn có tác dụng giảm mỡ thừa. Trong hoa đậu biếc có chứa một hợp chất catechin EGCG (epigallocatechin gallate) giúp tăng quá trình trao đổi chất và giúp đốt chát calories trong cơ thể, nhờ đó giúp giảm mỡ thừa nhanh chóng và hiệu quả. Bên cạnh đó thì hoa đậu biếc còn có chất chống oxy hóa giúp chống viêm và giúp lợi tiểu từ đó giúp cơ thẻ thanh lọc và giảm lượng mỡ tích tụ trong cơ thể.
2.10. Tăng cường hệ miễn dịch
Theo một số nghiên cứu thì hàm lượng chất oxy hóa của hoa đậu biếc có thể giúp chống lại các tình trạng viêm nhiễm, nhờ đó sẽ bảo vệ trước việc mắc một số bệnh mãn tính. Ngoài ra hoa đậu biếc chứa nhiều Flavonoid giúp bạn tránh được các tình trạng viêm và nhiễm trùng hiệu quả.
2.11. Kháng lại một số vi khuẩn gây hại
Trong hoa đậu biếc có chứa các flavonoid giúp kháng lại một số vi khuẩn gây hại cho sức khỏe, giúp giảm viêm, giảm đau hiệu quả. Một số nghiên cứu đánh giá khả năng kháng viêm của hoa đậu biếc tương tự khi sử dụng thuốc kháng viêm non-steroid.
2.12. Tốt cho người bệnh tiểu đường
Hoa đậu biếc có chứa các hoạt chất giúp kích thích sự tăng tiết insulin trong cơ thể, từ đó sẽ giúp ổn định lượng đường huyết trong cơ thể và ức chế sự hấp thụ glucose thừa từ thực phẩm. Tuy nhiên hoa đậu biếc chỉ có tác dụng hỗ trợ kiểm soát lượng đường trong máu vì vậy cần sử dụng thuốc, tuân theo chỉ dẫn cho bác sĩ.
3. Những lưu ý khi dùng hoa đậu biếc
Khi xác định độc tính của anthocyanin trong hoa đậu biếc, người ta nhận thấy anthocyanin không có tác dụng bất lợi nào được báo cáo khi cho người lớn uống đến 640 milligam mỗi ngày.
Do đó, với mức độ uống 1-2 ly trà hoa đậu biếc trong ngày (khoảng 5-10 bông, tương đương 1-2 gram hoa khô) thiết nghĩ cũng không có hại.
4. Những đối tượng không nên sử dụng hoa đậu biếc
4.1. Người bị huyết áp thấp, đường huyết thấp
Trong Đông Y thì hoa đậu biếc có nhiều công dụng tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, hoa đậu biếc có tính hàn, dể khiến những người bị huyết áp thấp, đường huyết thấp bị chóng mặt, lạnh bụng, buồn nôn, choáng váng.
4.2. Phụ nữ đang trong kỳ kinh nguyệt hoặc đang mang thai
Hoa đậu biếc chứa nhiều chất chống oxy anthocyanin có tác dụng tăng sức đề kháng, ngừa bệnh ung thư và giúp tim mạch khỏe mạnh. Nhưng chất này sẽ gây ức chế tính ngưng kết tiểu cầu và thúc đẩy tử cung co bóp nên không chỉ định cho phụ nữ mang thai hoặc đang trong kì.
4.3. Người đang dùng thuốc chống đông máu
Tác dụng phụ tiếp theo của anthocyanin chính là làm chậm đông máu dẫn đến làm mất tác dụng của thuốc. Vì vậy, những người đang dùng thuốc chống đông máu hoặc có vấn đề về đông máu thì không nên sử dụng hoa đậu biếc.
4.4. Người cao tuổi, trẻ nhỏ
Đối tượng tiếp theo không nên sử dụng hoa đậu biếc chính là trẻ nhỏ và người cao tuổi. Lí do là bởi vì cơ thể trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ sơ sinh, chưa phát triển đủ để hấp thụ các chất có trong hoa đậu biếc. Còn người lớn tuổi thưởng sẽ mắc các bệnh mãn tính nếu dùng thêm hoa đậu biếc sẽ gây ra những tác dụng phụ không mong muốn.
4.5. Người đang điều trị bệnh, người sắp phẫu thuật
Hoa đậu biếc cũng khuyến cáo không nên dùng cho người đang điều trị bệnh và người sắp phẫu thuật. Hai đối tượng này muốn sử dụng cần phải có sự đồng ý và tư vấn từ bác sĩ, chuyên gia.
5. Một số thắc mắc về hoa đậu biếc
5.1. Hoa đậu biếc có mấy loại?
Hoa đậu biếc có 2 loại: Hoa đậu biếc tươi và hoa đậu biếc khô. Nếu bạn muốn sử dụng hoa đậu biếc tươi thì bạn cần làm sạch để loại bỏ bụi bẩn. Đối với hoa đậu biếc khô thì bạn cần tìm mua tại những cửa hàng uy tín, tiệm thuốc Đông Y để đảm bảo được chất lượng.
5.2. Hoa đậu biếc tiếng Anh là gì? (Tên khoa học)
Hoa đậu biếc có tên tiếng Anh là Blue Pea và tên khoa học Clitoria Ternatea và thuộc họ nhà đầu Fabaceae.
5.3.Uống trà hoa đậu biếc nhiều có tốt không?
Trà hoa đậu biếc được biết đến là có nhiều lợi ích tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên bạn không nên uống trà hoa đậu biếc nhiều để tránh những tác dụng phụ không mong muốn. Bạn chỉ nên uống 1-2 ly trà đậu biếc/ngày để đạt được kết quả. Để phát huy hết công dụng thì bạn cần biết cách pha trà hoa đậu biếc và tác dụng của trà hoa đậu biếc đối với sức khỏe.
5.4. Quả hoa đậu biếc có ăn được không?
Quả hoa đậu biếc chứa thành phần là 12% chất dầu và không khuyến khích ăn vì ảnh hưởng đến sức khỏe. Chất này dễ gây ngộ độc đặc biệt là trẻ nhỏ và người có sức đề kháng kém.
5.5. Hoa đậu biếc màu gì?
Hoa đậu biếc có 2 màu là hoa đậu biếc màu xanh tím/ xanh nước biển và hoa đậu biếc màu hồng.
Hoa đậu biếc có hai màu là màu xanh tím và màu hồng
5.6. Hoa đậu biếc có kỵ gì không?
Hiện nay chưa có nghiên cứu nào cho biết hoa đậu biếc kỵ với thực phẩm này. Tuy nhiên, trong hoa đậu biếc chứa nhiều chất anthocyanin cho nên chỉ dùng khoảng 1-2 gram hoa khô/ngày.
Thu Hoài